ਦਸਮ ਗਰੰਥ । दसम ग्रंथ । |
Page 1292 ਬੀਰਮ ਤੀਰ ਵਜੀਰ ਪਠਾਯੋ ॥ बीरम तीर वजीर पठायो ॥ ਸਾਹ ਕਹਿਯੋ ਤਿਹ ਤਾਹਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥ साह कहियो तिह ताहि सुनायो ॥ ਹਮਰੇ ਦੀਨ ਪ੍ਰਥਮ ਤੁਮ ਆਵਹੁ ॥ हमरे दीन प्रथम तुम आवहु ॥ ਬਹੁਰਿ ਦਿਲਿਸ ਕੀ ਸੁਤਾ ਬਿਯਾਵਹੁ ॥੧੫॥ बहुरि दिलिस की सुता बियावहु ॥१५॥ ਬੀਰਮ ਦੇਵ ਕਹਾ ਨਹਿ ਮਾਨਾ ॥ बीरम देव कहा नहि माना ॥ ਕਰਿਯੋ ਆਪਨੇ ਦੇਸ ਪਯਾਨਾ ॥ करियो आपने देस पयाना ॥ ਪ੍ਰਾਤੇ ਖਬਰਿ ਦਿਲਿਸ ਜਬ ਪਾਈ ॥ प्राते खबरि दिलिस जब पाई ॥ ਅਮਿਤਿ ਸੈਨ ਅਰਿ ਗਹਨ ਪਠਾਈ ॥੧੬॥ अमिति सैन अरि गहन पठाई ॥१६॥ ਬੀਰਮ ਦੇਵ ਖਬਰਿ ਜਬ ਪਾਈ ॥ बीरम देव खबरि जब पाई ॥ ਪਲਟ ਕਰੀ ਤਿਨ ਸਾਥ ਲਰਾਈ ॥ पलट करी तिन साथ लराई ॥ ਭਾਂਤਿ ਭਾਂਤਿ ਭਾਰੀ ਭਟ ਘਾਏ ॥ भांति भांति भारी भट घाए ॥ ਤਹਾਂ ਨ ਟਿਕੇ ਤਵਨ ਕੇ ਪਾਏ ॥੧੭॥ तहां न टिके तवन के पाए ॥१७॥ ਕਾਂਧਲ ਵਤ ਰਾਜਾ ਥੋ ਜਹਾ ॥ कांधल वत राजा थो जहा ॥ ਬੀਰਮ ਦੇਵ ਜਾਤ ਭਯੋ ਤਹਾ ॥ बीरम देव जात भयो तहा ॥ ਕਾਂਧਲ ਦੇ ਆਗੇ ਜਹਾ ਰਾਨੀ ॥ कांधल दे आगे जहा रानी ॥ ਰੂਪਵਾਨ ਗੁਨਵਾਨ ਸ੍ਯਾਨੀ ॥੧੮॥ रूपवान गुनवान स्यानी ॥१८॥ ਅੜਿਲ ॥ अड़िल ॥ ਕਾਂਧਲ ਦੇ ਰਾਨੀ; ਤਿਹ ਰੂਪ ਨਿਹਾਰਿ ਕੈ ॥ कांधल दे रानी; तिह रूप निहारि कै ॥ ਗਿਰੀ ਧਰਨਿ ਕੇ ਭੀਤਰ; ਹਿਯੇ ਬਿਚਾਰਿ ਕੈ ॥ गिरी धरनि के भीतर; हिये बिचारि कै ॥ ਐਸੋ ਇਕ ਪਲ ਕੁਅਰ; ਜੁ ਭੇਟਨ ਪਾਈਯੈ ॥ ऐसो इक पल कुअर; जु भेटन पाईयै ॥ ਹੋ ਜਨਮ ਪਚਾਸਿਕ ਲੌ ਸਖੀ! ਬਲਿ ਬਲਿ ਜਾਈਯੈ ॥੧੯॥ हो जनम पचासिक लौ सखी! बलि बलि जाईयै ॥१९॥ ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ ਜਾਇ ਸਖੀ ਬੀਰਮ ਦੇ ਪਾਸਾ ॥ जाइ सखी बीरम दे पासा ॥ ਇਹ ਬਿਧਿ ਸਾਥ ਕਰੀ ਅਰਦਾਸਾ ॥ इह बिधि साथ करी अरदासा ॥ ਕੈ ਤੁਮ ਕਾਂਧਲ ਦੇ ਕੋ ਭਜੋ ॥ कै तुम कांधल दे को भजो ॥ ਕੈ ਇਹ ਦੇਸ ਹਮਾਰੋ ਤਜੋ ॥੨੦॥ कै इह देस हमारो तजो ॥२०॥ ਪਾਛੇ ਲਗੀ ਫੌਜ ਤਿਨ ਮਾਨੀ ॥ पाछे लगी फौज तिन मानी ॥ ਦੁਤਿਯ ਰਹਨ ਕੀ ਠੌਰ ਨ ਜਾਨੀ ॥ दुतिय रहन की ठौर न जानी ॥ ਤਾ ਕੋ ਦੇਸ ਤਰੁਨਿ ਨਹਿ ਤਜੋ ॥ ता को देस तरुनि नहि तजो ॥ ਕਾਂਧਲ ਦੇ ਰਾਨੀ ਕਹ ਭਜੋ ॥੨੧॥ कांधल दे रानी कह भजो ॥२१॥ ਰਾਨੀ ਰਮੀ ਮਿਤ੍ਰ ਕੇ ਭੋਗਾ ॥ रानी रमी मित्र के भोगा ॥ ਚਿਤ ਕੇ ਦਏ ਤ੍ਯਾਗਿ ਸਭ ਸੋਗਾ ॥ चित के दए त्यागि सभ सोगा ॥ ਤਬ ਲਗਿ ਲਿਖੋ ਸਾਹ ਕੋ ਆਯੋ ॥ तब लगि लिखो साह को आयो ॥ ਬਾਚਿ ਮੰਤ੍ਰਿਯਨ ਭਾਖਿ ਸੁਨਾਯੋ ॥੨੨॥ बाचि मंत्रियन भाखि सुनायो ॥२२॥ ਲਿਖਿ ਸੁ ਲਿਖਾ ਮਹਿ ਯਹੈ ਪਠਾਈ ॥ लिखि सु लिखा महि यहै पठाई ॥ ਔਰ ਬਾਤ ਦੂਜੀ ਨ ਜਨਾਈ ॥ और बात दूजी न जनाई ॥ ਕੈ ਬੀਰਮ ਕਹ ਬਾਂਧਿ ਪਠਾਵਹੁ ॥ कै बीरम कह बांधि पठावहु ॥ ਕੈ ਮੇਰੇ ਸੰਗ ਜੁਧ ਮਚਾਵਹੁ ॥੨੩॥ कै मेरे संग जुध मचावहु ॥२३॥ ਰਾਨੀ ਬਾਂਧਿ ਨ ਬੀਰਮ ਦਯੋ ॥ रानी बांधि न बीरम दयो ॥ ਪਹਿਰ ਕੌਚ ਦੁੰਦਭੀ ਬਜਯੋ ॥ पहिर कौच दुंदभी बजयो ॥ ਨਿਰਭੈ ਚਲੀ ਜੁਧ ਕੇ ਕਾਜਾ ॥ निरभै चली जुध के काजा ॥ ਹੈ ਗੈ ਰਥ ਸਾਜਤ ਸਰ ਸਾਜਾ ॥੨੪॥ है गै रथ साजत सर साजा ॥२४॥ ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥ भुजंग प्रयात छंद ॥ ਬਜ੍ਯੋ ਰਾਗ ਮਾਰੂ, ਮੰਡੇ ਛਤ੍ਰਧਾਰੀ ॥ बज्यो राग मारू, मंडे छत्रधारी ॥ ਬਹੈ ਤੀਰ ਤਰਵਾਰ, ਕਾਤੀ ਕਟਾਰੀ ॥ बहै तीर तरवार, काती कटारी ॥ ਕਹੂੰ ਕੇਤੁ ਫਾਟੇ, ਗਿਰੇ ਛਤ੍ਰ ਟੂਟੇ ॥ कहूं केतु फाटे, गिरे छत्र टूटे ॥ ਕਹੂੰ ਮਤ ਦੰਤੀ, ਫਿਰੈ ਬਾਜ ਛੂਟੈ ॥੨੫॥ कहूं मत दंती, फिरै बाज छूटै ॥२५॥ ਕਹੂੰ ਬਾਜ ਜੂਝੇ, ਪਰੇ ਹੈ ਮਤੰਗੈ ॥ कहूं बाज जूझे, परे है मतंगै ॥ ਕਹੂੰ ਨਾਗ ਮਾਰੇ, ਬਿਰਾਜੈ ਉਤੰਗੈ ॥ कहूं नाग मारे, बिराजै उतंगै ॥ ਕਹੂੰ ਬੀਰ ਡਾਰੇ, ਪਰੇ ਬਰਮ ਫਾਟੇ ॥ कहूं बीर डारे, परे बरम फाटे ॥ ਕਹੂੰ ਖੇਤ ਖਾਂਡੇ, ਲਸੈ ਚਰਮ ਕਾਟੇ ॥੨੬॥ कहूं खेत खांडे, लसै चरम काटे ॥२६॥ ਗਿਰੇ ਬੀਰ ਮਾਰੇ, ਕਾ ਲੌ ਗਨਾਊ? ॥ गिरे बीर मारे, का लौ गनाऊ? ॥ ਕਹੌ ਜੋ ਸਭੈ, ਏਕ ਗ੍ਰੰਥੈ ਬਨਾਊ ॥ कहौ जो सभै, एक ग्रंथै बनाऊ ॥ ਜਥਾ ਸਕਤਿ ਕੈ, ਅਲਪ ਤਾ ਤੇ ਉਚਾਰੋ ॥ जथा सकति कै, अलप ता ते उचारो ॥ ਸੁਨੋ ਕਾਨ ਦੈ ਕੈ, ਸਭੇ ਹੀ ਪਿਆਰੋ! ॥੨੭॥ सुनो कान दै कै, सभे ही पिआरो! ॥२७॥ ਇਤੈ ਖਾਨ ਢੂਕੇ, ਉਤੈ ਰਾਜ ਨੀਕੇ ॥ इतै खान ढूके, उतै राज नीके ॥ ਹਠੀ ਰੋਸ ਬਾਢੇ, ਸੁ ਗਾਢੇ ਅਨੀਕੇ ॥ हठी रोस बाढे, सु गाढे अनीके ॥ ਲਰੇ ਕੋਪ ਕੈ ਕੈ, ਸੁ ਏਕੈ ਨ ਭਾਜ੍ਯੋ ॥ लरे कोप कै कै, सु एकै न भाज्यो ॥ ਘਰੀ ਚਾਰਿ ਲੌ, ਸਾਰ ਸੌ ਸਾਰ ਬਾਜ੍ਯੋ ॥੨੮॥ घरी चारि लौ, सार सौ सार बाज्यो ॥२८॥ |
Dasam Granth |