ਦਸਮ ਗਰੰਥ । दसम ग्रंथ । |
Page 529 ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ ਤਬ ਦਿਸ ਦ੍ਵਾਰਵਤੀ ਕੀ ਧਾਈ ॥ तब दिस द्वारवती की धाई ॥ ਅਤਿ ਚਿਤਿ ਅਪਨੇ ਕ੍ਰੋਧ ਬਢਾਈ ॥ अति चिति अपने क्रोध बढाई ॥ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਇਤੈ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥ स्री ब्रिजनाथ इतै सुनि पायो ॥ ਏਕ ਤੇਜ ਕੋਊ ਹਮ ਪੈ ਆਯੋ ॥੨੨੮੧॥ एक तेज कोऊ हम पै आयो ॥२२८१॥ ਜੋ ਇਹ ਕੇ ਫੁਨਿ ਅਗ੍ਰਜ ਆਵੈ ॥ जो इह के फुनि अग्रज आवै ॥ ਸੋ ਸਭ ਭਸਮ ਹੋਤ ਹੀ ਜਾਵੈ ॥ सो सभ भसम होत ही जावै ॥ ਜੋ ਇਹ ਸੰਗਿ ਮਾਂਡਿ ਰਨ ਲਰੈ ॥ जो इह संगि मांडि रन लरै ॥ ਸੋ ਜਮਲੋਕਿ ਪਯਾਨੋ ਕਰੈ ॥੨੨੮੨॥ सो जमलोकि पयानो करै ॥२२८२॥ ਸਵੈਯਾ ॥ सवैया ॥ ਜੋ ਉਹਿ ਕੇ ਮੁਖ ਆਇ ਗਯੋ ਪ੍ਰਭ ! ਸੋ ਉਨ ਹੂ ਛਿਨ ਮਾਹਿ ਜਰਾਯੋ ॥ जो उहि के मुख आइ गयो प्रभ ! सो उन हू छिन माहि जरायो ॥ ਯੌ ਸੁਨਿ ਬਾਤ ਚੜਿਯੋ ਰਥ ਪੈ; ਹਰਿ ਤਾਹੀ ਕੇ ਸਾਮੁਹੇ ਚਕ੍ਰ ਚਲਾਯੋ ॥ यौ सुनि बात चड़ियो रथ पै; हरि ताही के सामुहे चक्र चलायो ॥ ਚਕ੍ਰ ਸੁਦਰਸਨ ਕੇ ਤਿਨ ਅਗ੍ਰ; ਨ ਤਾਹੀ ਕੋ ਪਉਰਖ ਨੈਕੁ ਬਸਾਯੋ ॥ चक्र सुदरसन के तिन अग्र; न ताही को पउरख नैकु बसायो ॥ ਅੰਤ ਖਿਸਾਇ ਚਲੀ ਫਿਰ ਕੈ; ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਕਹੈ ਸੋਊ ਭੂਪਤਿ ਆਯੋ ॥੨੨੮੩॥ अंत खिसाइ चली फिर कै; कबि स्याम कहै सोऊ भूपति आयो ॥२२८३॥ ਕਬਿਯੋ ਬਾਚ ॥ कबियो बाच ॥ ਸਵੈਯਾ ॥ सवैया ॥ ਸ੍ਰੀ ਬ੍ਰਿਜ ਨਾਇਕ ਕੋ ਜਿਨ ਹੂ; ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ ਨਹਿ ਧ੍ਯਾਨ ਲਗਾਯੋ ॥ स्री ब्रिज नाइक को जिन हू; कबि स्याम भनै नहि ध्यान लगायो ॥ ਅਉਰ ਕਹਾ ਭਯੋ? ਜਉ ਗੁਨ ਕਾਹੂ ਕੇ; ਗਾਵਤ ਹੈ ਗੁਨ, ਸ੍ਯਾਮ ਨ ਗਾਯੋ ॥ अउर कहा भयो? जउ गुन काहू के; गावत है गुन, स्याम न गायो ॥ ਅਉਰ ਕਹਾ ਭਯੋ? ਜਉ ਜਗਦੀਸ; ਬਿਨਾ, ਸੁ ਗਨੇਸ ਮਹੇਸ ਮਨਾਯੋ ॥ अउर कहा भयो? जउ जगदीस; बिना, सु गनेस महेस मनायो ॥ ਲੋਕ ਪ੍ਰਲੋਕ ਕਹੈ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ; ਸਦਾ ਤਿਹ ਆਪਨੋ ਜਨਮ ਗਵਾਯੋ ॥੨੨੮੪॥ लोक प्रलोक कहै कबि स्याम; सदा तिह आपनो जनम गवायो ॥२२८४॥ ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਮੂਰਤ ਸੁਦਛਨ ਭੂਪ ਸੁਤ ਕੋ ਬਧਹਿ ਸਮਾਪਤੰ ॥ इति स्री बचित्र नाटके मूरत सुदछन भूप सुत को बधहि समापतं ॥ ਸਵੈਯਾ ॥ सवैया ॥ ਸੋਊ ਜੀਤ ਕੈ ਛੋਰਿ ਦਯੋ ਰਨ ਮੈ; ਨ੍ਰਿਪ ਜੋ ਰਨ ਤੇ ਕਬਹੂੰ ਨ ਟਰੈ ॥ सोऊ जीत कै छोरि दयो रन मै; न्रिप जो रन ते कबहूं न टरै ॥ ਦਈ ਕਾਟਿ ਸਹਸ੍ਰ ਭੁਜਾ ਤਿਹ ਕੀ; ਜਿਹ ਤੇ ਫੁਨਿ ਚਉਦਹ ਲੋਕ ਡਰੈ ॥ दई काटि सहस्र भुजा तिह की; जिह ते फुनि चउदह लोक डरै ॥ ਕਰਿ ਕੰਚਨ ਧਾਮ ਦਏ ਤਿਹ ਕੋ; ਦਿਜ ਮਾਂਗ ਸਦਾ ਜੋਊ ਪੇਟ ਭਰੈ ॥ करि कंचन धाम दए तिह को; दिज मांग सदा जोऊ पेट भरै ॥ ਫੁਨਿ ਰਾਖ ਕੈ ਲਾਜ ਲਈ ਦ੍ਰੁਪਦੀ; ਬ੍ਰਿਜਨਾਥ ਬਿਨਾ ਐਸੀ ਕਉਨ ਕਰੈ? ॥੨੨੮੫॥ फुनि राख कै लाज लई द्रुपदी; ब्रिजनाथ बिना ऐसी कउन करै? ॥२२८५॥ ਅਥ ਕਪਿ ਬਧ ਕਥਨੰ ॥ अथ कपि बध कथनं ॥ ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ ਰੇਵਤ ਨਗਰ ਹਲਧਰ ਜੂ ਗਯੋ ॥ रेवत नगर हलधर जू गयो ॥ ਤ੍ਰੀਯ ਸੰਗਿ ਲੈ ਹੁਲਾਸ ਚਿਤਿ ਭਯੋ ॥ त्रीय संगि लै हुलास चिति भयो ॥ ਸਭਨ ਤਹਾ ਮਿਲਿ ਮਦਰਾ ਪੀਯੋ ॥ सभन तहा मिलि मदरा पीयो ॥ ਗਾਵਤ ਭਯੋ ਉਮਗ ਕੈ ਹੀਯੋ ॥੨੨੮੬॥ गावत भयो उमग कै हीयो ॥२२८६॥ ਇਕ ਕਪਿ ਹੁਤੇ ਤਹਾ ਸੋ ਆਯੋ ॥ इक कपि हुते तहा सो आयो ॥ ਮਦਰਾ ਸਕਲ ਫੋਰਿ ਘਟ ਗ੍ਵਾਯੋ ॥ मदरा सकल फोरि घट ग्वायो ॥ ਫਾਧਤ ਭਯੋ ਰਤੀ ਕੁ ਨ ਡਰਿਯੋ ॥ फाधत भयो रती कु न डरियो ॥ ਮੁਸਲੀਧਰਿ ਅਤਿ ਕ੍ਰੋਧਹਿ ਭਰਿਯੋ ॥੨੨੮੭॥ मुसलीधरि अति क्रोधहि भरियो ॥२२८७॥ ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ ਉਠਿ ਠਾਂਢੋ ਮੁਸਲੀ ਭਯੋ; ਦੋਊ ਅਸਤ੍ਰ ਸੰਭਾਰਿ ॥ उठि ठांढो मुसली भयो; दोऊ असत्र स्मभारि ॥ ਜਿਉ ਕਪਿ ਨਾਚਤ ਫਿਰਤ ਥੋ; ਛਿਨ ਮੈ ਦਯੋ ਸੰਘਾਰਿ ॥੨੨੮੮॥ जिउ कपि नाचत फिरत थो; छिन मै दयो संघारि ॥२२८८॥ ਇਤਿ ਕਪਿ ਕੋ ਬਲਭਦ੍ਰ ਬਧ ਕੀਬੋ ਸਮਾਪਤੰ ॥ इति कपि को बलभद्र बध कीबो समापतं ॥ ਗਜਪੁਰ ਕੇ ਰਾਜਾ ਕੀ ਦੁਹਿਤਾ ਸਾਬ ਬਰੀ ॥ गजपुर के राजा की दुहिता साब बरी ॥ ਸਵੈਯਾ ॥ सवैया ॥ ਬੀਰ ਗਜਪੁਰ ਕੇ ਰੁਚਿ ਸੋ; ਦੁਹਿਤਾ ਕੋ ਦ੍ਰੁਜੋਧਨ ਬ੍ਯਾਹ ਰਚਾਯੋ ॥ बीर गजपुर के रुचि सो; दुहिता को द्रुजोधन ब्याह रचायो ॥ ਭੂਪ ਜਿਤੇ ਭੂਅ ਮੰਡਲ ਕੇ; ਤਿਨ ਕਉਤੁਕ ਹੇਰਬੇ ਕਾਜ ਬੁਲਾਯੋ ॥ भूप जिते भूअ मंडल के; तिन कउतुक हेरबे काज बुलायो ॥ ਅੰਧ ਕੇ ਪੂਤਹਿ ਬ੍ਯਾਹ ਰਚਿਯੋ; ਸੋ ਸੁ ਤਾਹੀ ਕੋ ਦੁਆਰਵਤੀ ਸੁਨਿ ਪਾਯੋ ॥ अंध के पूतहि ब्याह रचियो; सो सु ताही को दुआरवती सुनि पायो ॥ ਸਾਂਬ ਹੁਤੋ ਇਕ ਕਾਨ੍ਹ ਕੋ ਬਾਲਕ; ਜਾਂਬਵਤੀ ਹੂ ਤੇ ਸੋ ਚਲਿ ਆਯੋ ॥੨੨੮੯॥ सांब हुतो इक कान्ह को बालक; जांबवती हू ते सो चलि आयो ॥२२८९॥ ਗਹਿ ਕੈ ਬਹੀਯਾ ਪੁਨਿ ਭੂਪ ਸੁਤਾ ਹੂ ਕੀ; ਸ੍ਯੰਦਨ ਭੀਤਰ ਡਾਰਿ ਸਿਧਾਰਿਯੋ ॥ गहि कै बहीया पुनि भूप सुता हू की; स्यंदन भीतर डारि सिधारियो ॥ ਜੋ ਭਟ ਤਾਹਿ ਸਹਾਇ ਕੇ ਕਾਜ; ਲਰਿਯੋ ਸੋਊ ਏਕ ਹੀ ਬਾਨ ਸੋ ਮਾਰਿਯੋ ॥ जो भट ताहि सहाइ के काज; लरियो सोऊ एक ही बान सो मारियो ॥ ਧਾਇ ਪਰੇ ਛਿ ਰਥੀ ਮਿਲਿ ਕੈ ਸੁ; ਘਨੋ ਦਲੁ ਲੈ ਜਬ ਭੂਪ ਪਚਾਰਿਯੋ ॥ धाइ परे छि रथी मिलि कै सु; घनो दलु लै जब भूप पचारियो ॥ ਜੁਧੁ ਭਯੋ ਤਿਹ ਠਉਰ ਘਨੋ; ਸੋਊ ਯੌ ਮੁਖ ਤੇ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰਿਯੋ ॥੨੨੯੦॥ जुधु भयो तिह ठउर घनो; सोऊ यौ मुख ते कबि स्याम उचारियो ॥२२९०॥ ਪਾਰਥ ਭੀਖਮ ਦ੍ਰੋਣ ਕ੍ਰਿਪਾਰੁ; ਕ੍ਰਿਪੀ ਸੁਤ ਕੋਪ ਭਰਿਯੋ ਮਨ ਮੈ ॥ पारथ भीखम द्रोण क्रिपारु; क्रिपी सुत कोप भरियो मन मै ॥ ਅਰੁ ਅਉਰ ਸੁ ਕਰਨ ਚਲਿਯੋ ਰਿਸ ਸੋਅ; ਕਰੋਧ ਰੁ ਕਉਚ ਤਬੈ ਤਨ ਮੈ ॥ अरु अउर सु करन चलियो रिस सोअ; करोध रु कउच तबै तन मै ॥ ਛਬਿ ਪਾਵਤ ਭਯੋ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਭਨੈ; ਸੋਊ ਯੌ ਇਨ ਸੂਰਨ ਕੇ ਗਨ ਮੈ ॥ छबि पावत भयो कबि स्याम भनै; सोऊ यौ इन सूरन के गन मै ॥ ਜਿਮ ਸੂਰਜ ਸੋਭਤ ਦਿਵਤਨ ਮੈ; ਇਹ ਸੋ ਛਬਿ ਪਾਵਤ ਭਯੋ ਰਨ ਮੈ ॥੨੨੯੧॥ जिम सूरज सोभत दिवतन मै; इह सो छबि पावत भयो रन मै ॥२२९१॥ ਜੰਗ ਭਯੋ ਜਿਹ ਠਉਰ ਨਿਸੰਗ; ਸੁ ਛੂਟਤ ਭੇ ਦੁਹੂ ਓਰ ਤੇ ਭਾਲੇ ॥ जंग भयो जिह ठउर निसंग; सु छूटत भे दुहू ओर ते भाले ॥ ਘਾਇਲ ਲਾਗ ਭਜੇ ਭਟ ਯੌ; ਮਨੋ ਖਾਇ ਚਲੇ ਗ੍ਰਿਹ ਕੇ ਸੁ ਨਿਵਾਲੇ ॥ घाइल लाग भजे भट यौ; मनो खाइ चले ग्रिह के सु निवाले ॥ ਬੀਰ ਫਿਰੈ ਅਤਿ ਘੂਮਤਿ ਹੀ; ਸੁ ਮਨੋ ਅਤਿ ਪੀ ਮਦਰਾ ਮਤਵਾਲੇ ॥ बीर फिरै अति घूमति ही; सु मनो अति पी मदरा मतवाले ॥ ਬਾਸਨ ਤੇ ਧਨੁ ਅਉਰ ਨਿਖੰਗ; ਫਿਰੈ ਰਨ ਬੀਚ ਖਤੰਗ ਪਿਆਲੇ ॥੨੨੯੨॥ बासन ते धनु अउर निखंग; फिरै रन बीच खतंग पिआले ॥२२९२॥ ਸਾਬ ਸਰਾਸਨ ਲੈ ਕਰ ਮੈ; ਬਹੁ ਬੀਰ ਹਨੇ ਤਿਹ ਠਉਰ ਕਰਾਰੇ ॥ साब सरासन लै कर मै; बहु बीर हने तिह ठउर करारे ॥ ਏਕਨ ਕੇ ਬਿਬ ਪਾਗ ਕਟੇ; ਅਰੁ ਏਕਨ ਕੇ ਸਿਰ ਹੀ ਕਟਿ ਡਾਰੇ ॥ एकन के बिब पाग कटे; अरु एकन के सिर ही कटि डारे ॥ ਅਉਰ ਨਿਹਾਰਿ ਭਜੇ ਭਟ ਯੌ; ਉਪਮਾ ਤਿਨ ਕੀ ਕਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰੇ ॥ अउर निहारि भजे भट यौ; उपमा तिन की कबि स्याम उचारे ॥ ਸਾਧ ਕੀ ਸੰਗਤਿ ਪਾਇ ਮਨੋ; ਜਨ ਪੁੰਨਿ ਕੇ ਅਗ੍ਰਜ ਪਾਪ ਪਧਾਰੇ ॥੨੨੯੩॥ साध की संगति पाइ मनो; जन पुंनि के अग्रज पाप पधारे ॥२२९३॥ ਏਕਨ ਕੀ ਦਈ ਕਾਟ ਭੁਜਾ; ਅਰੁ ਏਕਨ ਕੈ ਕਰ ਹੀ ਕਟਿ ਡਾਰੇ ॥ एकन की दई काट भुजा; अरु एकन कै कर ही कटि डारे ॥ ਏਕ ਕਟੈ ਅਧ ਬੀਚਹੁ ਤੇ; ਰਥ ਕਾਟਿ ਰਥੀ ਬਿਰਥੀ ਕਰਿ ਮਾਰੇ ॥ एक कटै अध बीचहु ते; रथ काटि रथी बिरथी करि मारे ॥ ਸੀਸ ਕਟੇ ਭਟ ਠਾਢੇ ਰਹੇ; ਇਕ ਸ੍ਰੋਣ ਉਠਿਓ ਛਬਿ ਸ੍ਯਾਮ ਉਚਾਰੇ ॥ सीस कटे भट ठाढे रहे; इक स्रोण उठिओ छबि स्याम उचारे ॥ ਬੀਰਨ ਕੋ ਮਨੋ ਬਾਗ ਬਿਖੈ; ਜਨੁ ਫੂਟੇ ਹੈ ਸੁ ਅਨੇਕ ਫੁਹਾਰੇ ॥੨੨੯੪॥ बीरन को मनो बाग बिखै; जनु फूटे है सु अनेक फुहारे ॥२२९४॥ ਸ੍ਰੀ ਜਦੁਬੀਰ ਕੇ ਪੁਤ੍ਰ ਜਬੈ; ਬਹੁ ਬੀਰ ਹਨੇ ਰਨ ਮੈ ਚਹਿ ਕੈ ॥ स्री जदुबीर के पुत्र जबै; बहु बीर हने रन मै चहि कै ॥ ਇਕ ਭਾਜ ਗਏ ਨ ਮੁਰੇ ਬਹੁਰੋ; ਇਕ ਘਾਇਲ ਆਇ ਪਰੇ ਸਹਿਕੈ ॥ इक भाज गए न मुरे बहुरो; इक घाइल आइ परे सहिकै ॥ ਬਹੁ ਹੁਇ ਕੈ ਨਿਰਾਯੁਧ ਹ੍ਵੈ ਇਹ ਕੈ; ਹਮ ਰਾਖਹੁ ਪਾਇ ਪਰੇ ਕਹਿ ਕੈ ॥ बहु हुइ कै निरायुध ह्वै इह कै; हम राखहु पाइ परे कहि कै ॥ ਇਕ ਠਾਢੇ ਭਏ ਘਿਘਿਯਾਤ ਬਲੀ; ਤ੍ਰਿਨ ਕੋ ਦੁਹੂ ਦਾਂਤਨ ਮੈ ਗਹਿ ਕੈ ॥੨੨੯੫॥ इक ठाढे भए घिघियात बली; त्रिन को दुहू दांतन मै गहि कै ॥२२९५॥ |
Dasam Granth |