ਦਸਮ ਗਰੰਥ । दसम ग्रंथ ।

Page 141

ਭੁਜੰਗ ਪ੍ਰਯਾਤ ਛੰਦ ॥

भुजंग प्रयात छंद ॥

ਕਹੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਬਾਨੀ ਕਰਹਿ ਬੇਦ ਚਰਚਾ ॥

कहूं ब्रहम बानी करहि बेद चरचा ॥

ਕਹੂੰ ਬਿਪ੍ਰ ਬੈਠੇ ਕਰਹਿ ਬ੍ਰਹਮ ਅਰਚਾ ॥

कहूं बिप्र बैठे करहि ब्रहम अरचा ॥

ਤਹਾ ਬਿਪ੍ਰ ਸਨੌਢ ਤੇ ਏਕ ਲਛਨ ॥

तहा बिप्र सनौढ ते एक लछन ॥

ਕਰੈ ਬਕਲ ਬਸਤ੍ਰੰ ਫਿਰੈ ਬਾਇ ਭਛਨ ॥੧॥੨੭੨॥

करै बकल बसत्रं फिरै बाइ भछन ॥१॥२७२॥

ਕਹੂੰ ਬੇਦ ਸਿਯਾਮੰ ਸੁਰੰ ਸਾਥ ਗਾਵੈ ॥

कहूं बेद सियामं सुरं साथ गावै ॥

ਕਹੂੰ ਜੁਜਰ ਬੇਦੰ ਪੜੇ ਮਾਨ ਪਾਵੈ ॥

कहूं जुजर बेदं पड़े मान पावै ॥

ਕਹੂੰ ਰਿਗੰ ਬਾਚੈ ਮਹਾ ਅਰਥ ਬੇਦੰ ॥

कहूं रिगं बाचै महा अरथ बेदं ॥

ਕਹੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਸਿਛਾ ਕਹੂੰ ਬਿਸਨ ਭੇਦੰ ॥੨॥੨੭੩॥

कहूं ब्रहम सिछा कहूं बिसन भेदं ॥२॥२७३॥

ਕਹੂੰ ਅਸਟ ਦ੍ਵੈ ਅਵਤਾਰ ਕਥੈ ਕਥਾਣੰ ॥

कहूं असट द्वै अवतार कथै कथाणं ॥

ਦਸੰ ਚਾਰ ਚਉਦਾਹ ਬਿਦਿਆ ਨਿਧਾਨੰ ॥

दसं चार चउदाह बिदिआ निधानं ॥

ਤਹਾ ਪੰਡਤੰ ਬਿਪ੍ਰ ਪਰਮੰ ਪ੍ਰਬੀਨੰ ॥

तहा पंडतं बिप्र परमं प्रबीनं ॥

ਰਹੇ ਏਕ ਆਸੰ ਨਿਰਾਸੰ ਬਿਹੀਨੰ ॥੩॥੨੭੪॥

रहे एक आसं निरासं बिहीनं ॥३॥२७४॥

ਕਹੂੰ ਕੋਕਸਾਰੰ ਪੜੈ ਨੀਤ ਧਰਮੰ ॥

कहूं कोकसारं पड़ै नीत धरमं ॥

ਕਹੂੰ ਨ੍ਯਾਇ ਸਾਸਤ੍ਰ ਪੜੈ ਛਤ੍ਰ ਕਰਮੰ ॥

कहूं न्याइ सासत्र पड़ै छत्र करमं ॥

ਕਹੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਬਿਦਿਆ ਪੜੈ ਬ੍ਯੋਮ ਬਾਨੀ ॥

कहूं ब्रहम बिदिआ पड़ै ब्योम बानी ॥

ਕਹੂੰ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿਉ ਪਾਠਿ ਪਠਿਐ ਪਿੜਾਨੀ ॥੪॥੨੭੫॥

कहूं प्रेम सिउ पाठि पठिऐ पिड़ानी ॥४॥२७५॥

ਕਹੂੰ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤੰ ਨਾਗ ਭਾਖਾ ਉਚਾਰਹਿ ॥

कहूं प्राक्रितं नाग भाखा उचारहि ॥

ਕਹੂੰ ਸਹਸਕ੍ਰਿਤ ਬ੍ਯੋਮ ਬਾਨੀ ਬਿਚਾਰਹਿ ॥

कहूं सहसक्रित ब्योम बानी बिचारहि ॥

ਕਹੂੰ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸੰਗੀਤ ਮੈ ਗੀਤ ਗਾਵੈ ॥

कहूं सासत्र संगीत मै गीत गावै ॥

ਕਹੂੰ ਜਛ ਗੰਧ੍ਰਬ ਬਿਦਿਆ ਬਤਾਵੈ ॥੫॥੨੭੬॥

कहूं जछ गंध्रब बिदिआ बतावै ॥५॥२७६॥

ਕਹੂੰ ਨਿਆਇ ਮੀਮਾਸਕਾ ਤਰਕ ਸਾਸਤ੍ਰੰ ॥

कहूं निआइ मीमासका तरक सासत्रं ॥

ਕਹੂੰ ਅਗਨਿ ਬਾਣੀ ਪੜੈ ਬ੍ਰਹਮ ਅਸਤ੍ਰੰ ॥

कहूं अगनि बाणी पड़ै ब्रहम असत्रं ॥

ਕਹੂੰ ਬੇਦ ਪਾਤੰਜਲੈ ਸੇਖ ਕਾਨੰ ॥

कहूं बेद पातंजलै सेख कानं ॥

ਪੜੈ ਚਕ੍ਰ ਚਵਦਾਹ ਬਿਦਿਆ ਨਿਧਾਨੰ ॥੬॥੨੭੭॥

पड़ै चक्र चवदाह बिदिआ निधानं ॥६॥२७७॥

ਕਹੂੰ ਭਾਖ ਬਾਚੈ ਕਹੂੰ ਕੋਮਦੀਅੰ ॥

कहूं भाख बाचै कहूं कोमदीअं ॥

ਕਹੂੰ ਸਿਧਕਾ ਚੰਦ੍ਰਕਾ ਸਾਰਸੁਤੀਯੰ ॥

कहूं सिधका चंद्रका सारसुतीयं ॥

ਕਹੂੰ ਬ੍ਯਾਕਰਣ ਬੈਸਿਕਾਲਾਪ ਕਥੇ ॥

कहूं ब्याकरण बैसिकालाप कथे ॥

ਕਹੂੰ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਆ ਕਾਸਕਾ ਸਰਬ ਮਥੇ ॥੭॥੨੭੮॥

कहूं प्राक्रिआ कासका सरब मथे ॥७॥२७८॥

ਕਹੂੰ ਬੈਠ ਮਾਨੋਰਮਾ ਗ੍ਰੰਥ ਬਾਚੈ ॥

कहूं बैठ मानोरमा ग्रंथ बाचै ॥

ਕਹੂੰ ਗਾਇ ਸੰਗੀਤ ਮੈ ਗੀਤ ਨਾਚੇ ॥

कहूं गाइ संगीत मै गीत नाचे ॥

ਕਹੂੰ ਸਸਤ੍ਰ ਕੀ ਸਰਬ ਬਿਦਿਆ ਬਿਚਾਰੈ ॥

कहूं ससत्र की सरब बिदिआ बिचारै ॥

ਕਹੂੰ ਅਸਤ੍ਰ ਬਿਦਿਆ ਬਾਚੈ ਸੋਕ ਟਾਰੈ ॥੮॥੨੭੯॥

कहूं असत्र बिदिआ बाचै सोक टारै ॥८॥२७९॥

ਕਹੂ ਗਦਾ ਕੋ ਜੁਧ ਕੈ ਕੈ ਦਿਖਾਵੈ ॥

कहू गदा को जुध कै कै दिखावै ॥

ਕਹੂੰ ਖੜਗ ਬਿਦਿਆ ਜੁਝੈ ਮਾਨ ਪਾਵੈ ॥

कहूं खड़ग बिदिआ जुझै मान पावै ॥

ਕਹੂੰ ਬਾਕ ਬਿਦਿਆਹਿ ਛੋਰੰ ਪ੍ਰਬਾਨੰ ॥

कहूं बाक बिदिआहि छोरं प्रबानं ॥

ਕਹੂੰ ਜਲਤੁਰੰ ਬਾਕ ਬਿਦਿਆ ਬਖਾਨੰ ॥੯॥੨੮੦॥

कहूं जलतुरं बाक बिदिआ बखानं ॥९॥२८०॥

ਕਹੂੰ ਬੈਠ ਕੇ ਗਾਰੜੀ ਗ੍ਰੰਥ ਬਾਚੈ ॥

कहूं बैठ के गारड़ी ग्रंथ बाचै ॥

ਕਹੂੰ ਸਾਭਵੀ ਰਾਸ ਭਾਖਾ ਸੁ ਰਾਚੈ ॥

कहूं साभवी रास भाखा सु राचै ॥

ਕਹੂੰ ਜਾਮਨੀ ਤੋਰਕੀ ਬੀਰ ਬਿਦਿਆ ॥

कहूं जामनी तोरकी बीर बिदिआ ॥

ਕਹੂੰ ਪਾਰਸੀ ਕੌਚ ਬਿਦਿਆ ਅਭਿਦਿਆ ॥੧੦॥੨੮੧॥

कहूं पारसी कौच बिदिआ अभिदिआ ॥१०॥२८१॥

ਕਹੂੰ ਸਸਤ੍ਰ ਕੀ ਘਾਉ ਬਿਦਿਆ ਬਤੈਗੋ ॥

कहूं ससत्र की घाउ बिदिआ बतैगो ॥

ਕਹੂੰ ਅਸਤ੍ਰ ਕੋ ਪਾਤਕਾ ਪੈ ਚਲੈਗੋ ॥

कहूं असत्र को पातका पै चलैगो ॥

ਕਹੂੰ ਚਰਮ ਕੀ ਚਾਰ ਬਿਦਿਆ ਬਤਾਵੈ ॥

कहूं चरम की चार बिदिआ बतावै ॥

ਕਹੂੰ ਬ੍ਰਹਮ ਬਿਦਿਆ ਕਰੈ ਦਰਬ ਪਾਵੈ ॥੧੧॥੨੮੨॥

कहूं ब्रहम बिदिआ करै दरब पावै ॥११॥२८२॥

ਕਹੂੰ ਨ੍ਰਿਤ ਬਿਦਿਆ ਕਹੂੰ ਨਾਦ ਭੇਦੰ ॥

कहूं न्रित बिदिआ कहूं नाद भेदं ॥

ਕਹੂੰ ਪਰਮ ਪੌਰਾਨ ਕਥੈ ਕਤੇਬੰ ॥

कहूं परम पौरान कथै कतेबं ॥

ਸਭੈ ਅਛਰ ਬਿਦਿਆ ਸਭੈ ਦੇਸ ਬਾਨੀ ॥

सभै अछर बिदिआ सभै देस बानी ॥

ਸਭੈ ਦੇਸ ਪੂਜਾ ਸਮਸਤੋ ਪ੍ਰਧਾਨੀ ॥੧੨॥੨੮੩॥

सभै देस पूजा समसतो प्रधानी ॥१२॥२८३॥

TOP OF PAGE

Dasam Granth