ਦਸਮ ਗਰੰਥ । दसम ग्रंथ । |
Page 132 ਸ੍ਰੀ ਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੋਧ ਪੋਥੀ ਦੁਤੀਆ ਜਗ ਸਮਾਪਤੰ ॥ स्री गिआन प्रबोध पोथी दुतीआ जग समापतं ॥ ਅਥ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰੀਛਤ ਕੋ ਰਾਜ ਕਥਨੰ ॥ अथ राजा प्रीछत को राज कथनं ॥ ਰੁਆਲ ਛੰਦ ॥ रुआल छंद ॥ ਏਕ ਦਿਵਸ ਪਰੀਛਤਹਿ; ਮਿਲਿ ਕੀਯੋ ਮੰਤ੍ਰ ਮਹਾਨ ॥ एक दिवस परीछतहि; मिलि कीयो मंत्र महान ॥ ਗਜਾਮੇਧ ਸੁ ਜਗ ਕੋ; ਕਿਉ ਕੀਜੀਐ ਸਵਧਾਨ ॥ गजामेध सु जग को; किउ कीजीऐ सवधान ॥ ਬੋਲਿ ਬੋਲਿ ਸੁ ਮਿਤ੍ਰ ਮੰਤ੍ਰਨ; ਮੰਤ੍ਰ ਕੀਓ ਬਿਚਾਰ ॥ बोलि बोलि सु मित्र मंत्रन; मंत्र कीओ बिचार ॥ ਸੇਤ ਦੰਤ ਮੰਗਾਇ ਕੈ ਬਹੁ; ਜੁਗਤ ਸੌ ਅਬਿਚਾਰ ॥੧॥੧੫੭॥ सेत दंत मंगाइ कै बहु; जुगत सौ अबिचार ॥१॥१५७॥ ਜਗ ਮੰਡਲ ਕੋ ਰਚਿਯੋ ਤਹਿ; ਕੋਟ ਅਸਟ ਪ੍ਰਮਾਨ ॥ जग मंडल को रचियो तहि; कोट असट प्रमान ॥ ਅਸਟ ਸਹੰਸ੍ਰ ਬੁਲਾਇ ਰਿਤੁਜੁ; ਅਸਟ ਲਛ ਦਿਜਾਨ ॥ असट सहंस्र बुलाइ रितुजु; असट लछ दिजान ॥ ਭਾਤ ਭਾਤ ਬਨਾਇ ਕੈ ਤਹਾ; ਅਸਟ ਸਹੰਸ੍ਰ ਪ੍ਰਨਾਰ ॥ भात भात बनाइ कै तहा; असट सहंस्र प्रनार ॥ ਹਸਤ ਸੁੰਡ ਪ੍ਰਮਾਨ ਤਾ ਮਹਿ; ਹੋਮੀਐ ਘ੍ਰਿਤ ਧਾਰ ॥੨॥੧੫੮॥ हसत सुंड प्रमान ता महि; होमीऐ घ्रित धार ॥२॥१५८॥ ਦੇਸ ਦੇਸ ਬੁਲਾਇ ਕੈ; ਬਹੁ ਭਾਤ ਭਾਤ ਨ੍ਰਿਪਾਲ ॥ देस देस बुलाइ कै; बहु भात भात न्रिपाल ॥ ਭਾਂਤ ਭਾਤਨ ਕੇ ਦੀਏ; ਬਹੁ ਦਾਨ ਮਾਨ ਰਸਾਲ ॥ भांत भातन के दीए; बहु दान मान रसाल ॥ ਹੀਰ ਚੀਰ ਪਟੰਬਰਾਦਿਕ; ਬਾਜ ਅਉ ਗਜਰਾਜ ॥ हीर चीर पट्मबरादिक; बाज अउ गजराज ॥ ਸਾਜ ਸਾਜ ਸਬੈ ਦੀਏ; ਬਹੁ ਰਾਜ ਕੌ ਨ੍ਰਿਪਰਾਜ ॥੩॥੧੫੯॥ साज साज सबै दीए; बहु राज कौ न्रिपराज ॥३॥१५९॥ ਐਸਿ ਭਾਂਤਿ ਕੀਓ ਤਹਾ; ਬਹੁ ਬਰਖ ਲਉ ਤਿਹ ਰਾਜ ॥ ऐसि भांति कीओ तहा; बहु बरख लउ तिह राज ॥ ਕਰਨ ਦੇਵ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ; ਅਰ ਜੀਤ ਕੈ ਬਹੁ ਸਾਜ ॥ करन देव प्रमान लउ; अर जीत कै बहु साज ॥ ਏਕ ਦਿਵਸ ਚੜਿਓ ਨ੍ਰਿਪ ਬਰ; ਸੈਲ ਕਾਜ ਅਖੇਟ ॥ एक दिवस चड़िओ न्रिप बर; सैल काज अखेट ॥ ਦੇਖ ਮ੍ਰਿਗ ਭਇਓ ਤਹਾ; ਮੁਨਰਾਜ ਸਿਉ ਭਈ ਭੇਟ ॥੪॥੧੬੦॥ देख म्रिग भइओ तहा; मुनराज सिउ भई भेट ॥४॥१६०॥ ਪੈਡ ਯਾਹਿ ਗਯੋ ਨਹੀ ਮ੍ਰਿਗ? ਰੇ ਰਖੀਸਰ ! ਬੋਲ ॥ पैड याहि गयो नही म्रिग? रे रखीसर ! बोल ॥ ਉਤ੍ਰ ਭੂਪਹਿ ਨ ਦੀਓ ਮੁਨਿ; ਆਖਿ ਭੀ ਇਕ ਖੋਲ ॥ उत्र भूपहि न दीओ मुनि; आखि भी इक खोल ॥ ਮ੍ਰਿਤਕ ਸਰਪ ਨਿਹਾਰ ਕੈ; ਜਿਹ ਅਗ੍ਰ ਤਾਹ ਉਠਾਇ ॥ म्रितक सरप निहार कै; जिह अग्र ताह उठाइ ॥ ਤਉਨ ਕੇ ਗਰ ਡਾਰ ਕੈ; ਨ੍ਰਿਪ ਜਾਤ ਭਯੋ ਨ੍ਰਿਪਰਾਇ ॥੫॥੧੬੧॥ तउन के गर डार कै; न्रिप जात भयो न्रिपराइ ॥५॥१६१॥ ਆਖ ਉਘਾਰ ਲਖੈ ਕਹਾ ਮੁਨ; ਸਰਪ ਦੇਖ ਡਰਾਨ ॥ आख उघार लखै कहा मुन; सरप देख डरान ॥ ਕ੍ਰੋਧ ਕਰਤ ਭਯੋ ਤਹਾ ਦਿਜ; ਰਕਤ ਨੇਤ੍ਰ ਚੁਚਾਨ ॥ क्रोध करत भयो तहा दिज; रकत नेत्र चुचान ॥ ਜਉਨ ਮੋ ਗਰਿ ਡਾਰਿ ਗਿਓ; ਤਿਹ ਕਾਟਿ ਹੈ ਅਹਿਰਾਇ ॥ जउन मो गरि डारि गिओ; तिह काटि है अहिराइ ॥ ਸਪਤ ਦਿਵਸਨ ਮੈ ਮਰੈ; ਯਹਿ ਸਤਿ ਸ੍ਰਾਪ ਸਦਾਇ ॥੬॥੧੬੨॥ सपत दिवसन मै मरै; यहि सति स्राप सदाइ ॥६॥१६२॥ ਸ੍ਰਾਪ ਕੋ ਸੁਨਿ ਕੈ ਡਰਿਯੋ ਨ੍ਰਿਪ; ਮੰਦ੍ਰ ਏਕ ਉਸਾਰ ॥ स्राप को सुनि कै डरियो न्रिप; मंद्र एक उसार ॥ ਮਧਿ ਗੰਗ ਰਚਿਯੋ ਧਉਲਹਰਿ; ਛੁਇ ਸਕੈ ਨ ਬਿਆਰ ॥ मधि गंग रचियो धउलहरि; छुइ सकै न बिआर ॥ ਸਰਪ ਕੀ ਤਹ ਗੰਮਤਾ ਕੋ? ਕਾਟਿ ਹੈ ਤਿਹ ਜਾਇ ॥ सरप की तह गमता को? काटि है तिह जाइ ॥ ਕਾਲ ਪਾਇ ਕਟ੍ਯੋ ਤਬੈ ਤਹਿ; ਆਨ ਕੈ ਅਹਿਰਾਇ ॥੭॥੧੬੩॥ काल पाइ कट्यो तबै तहि; आन कै अहिराइ ॥७॥१६३॥ ਸਾਠ ਬਰਖ ਪ੍ਰਮਾਨ ਲਉ; ਦੁਇ ਮਾਸ ਯੌ ਦਿਨ ਚਾਰ ॥ साठ बरख प्रमान लउ; दुइ मास यौ दिन चार ॥ ਜੋਤਿ ਜੋਤਿ ਬਿਖੈ ਰਲੀ; ਨ੍ਰਿਪ ਰਾਜ ਕੀ ਕਰਤਾਰ ॥ जोति जोति बिखै रली; न्रिप राज की करतार ॥ ਭੂਮ ਭਰਥ ਭਏ ਤਬੈ; ਜਨਮੇਜ ਰਾਜ ਮਹਾਨ ॥ भूम भरथ भए तबै; जनमेज राज महान ॥ ਸੂਰਬੀਰ ਹਠੀ ਤਪੀ; ਦਸ ਚਾਰ ਚਾਰ ਨਿਧਾਨ ॥੮॥੧੬੪॥ सूरबीर हठी तपी; दस चार चार निधान ॥८॥१६४॥ ਇਤਿ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰੀਛਤ ਸਮਾਪਤੰ ਭਏ ਰਾਜਾ ਜਨਮੇਜਾ ਰਾਜ ਪਾਵਤ ਭਏ ॥ इति राजा प्रीछत समापतं भए राजा जनमेजा राज पावत भए ॥ ਰੂਆਲ ਛੰਦ ॥ रूआल छंद ॥ ਰਾਜ ਕੋ ਗ੍ਰਿਹ ਪਾਇ ਕੈ; ਜਨਮੇਜ ਰਾਜ ਮਹਾਨ ॥ राज को ग्रिह पाइ कै; जनमेज राज महान ॥ ਸੂਰਬੀਰ ਹਠੀ ਤਪੀ; ਦਸ ਚਾਰ ਚਾਰ ਨਿਧਾਨ ॥ सूरबीर हठी तपी; दस चार चार निधान ॥ ਪਿਤਰ ਕੇ ਬਧ ਕੋਪ ਤੇ; ਸਬ ਬਿਪ੍ਰ ਲੀਨ ਬੁਲਾਇ ॥ पितर के बध कोप ते; सब बिप्र लीन बुलाइ ॥ ਸਰਪ ਮੇਧ ਕਰਿਯੋ ਲਗੇ ਮਖ; ਧਰਮ ਕੇ ਚਿਤ ਚਾਇ ॥੧॥੧੬੫॥ सरप मेध करियो लगे मख; धरम के चित चाइ ॥१॥१६५॥ |
Dasam Granth |