ਦਸਮ ਗਰੰਥ । दसम ग्रंथ । |
Page 1142 ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ ਦੇਸ ਬਾਵਨੀ ਕੇ ਰਹੈ; ਮਾਲਵ ਨਾਮ ਗਵਾਰ ॥ देस बावनी के रहै; मालव नाम गवार ॥ ਮੈਨ ਕਲਾ ਤਾ ਕੀ ਤਰੁਨਿ; ਜਾ ਕੋ ਰੂਪ ਅਪਾਰ ॥੧॥ मैन कला ता की तरुनि; जा को रूप अपार ॥१॥ ਦੀਰਘ ਦੇਹ ਤਾ ਕੋ ਰਹੈ; ਪੁਸਟ ਅੰਗ ਸਭ ਠੌਰ ॥ दीरघ देह ता को रहै; पुसट अंग सभ ठौर ॥ ਦਿਰਘ ਪੁਸਟ ਤਾ ਸਮ ਤਰੁਨਿ; ਦੁਤਿਯ ਨ ਜਗ ਮੈ ਔਰ ॥੨॥ दिरघ पुसट ता सम तरुनि; दुतिय न जग मै और ॥२॥ ਅੜਿਲ ॥ अड़िल ॥ ਫੌਜਦਾਰ ਇਕ; ਗਾਉ ਤਵਨ ਕੇ ਆਇਯੋ ॥ फौजदार इक; गाउ तवन के आइयो ॥ ਪ੍ਯਾਸ ਘਾਮ ਤੇ; ਅਧਿਕ ਤਵਨ ਦੁਖ ਪਾਇਯੋ ॥ प्यास घाम ते; अधिक तवन दुख पाइयो ॥ ਪਾਨਿ ਚਹਿਯੋ ਜਟਿਯਾ; ਤਿਨ ਦਯੋ ਉਠਾਇ ਕੈ ॥ पानि चहियो जटिया; तिन दयो उठाइ कै ॥ ਹੋ ਨਿਰਖ ਤਵਨਿ ਕੋ ਰੂਪ; ਰਹਿਯੋ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥੩॥ हो निरख तवनि को रूप; रहियो उरझाइ कै ॥३॥ ਚਿਤ ਮੈ ਕਿਯਾ ਬਿਚਾਰ; ਜੁ ਯਾ ਕੋ ਪਾਇਯੈ ॥ चित मै किया बिचार; जु या को पाइयै ॥ ਏਕ ਪੁਤ੍ਰ ਯਾ ਤੈ; ਭਜਿ ਕੈ ਉਪਜਾਇਯੈ ॥ एक पुत्र या तै; भजि कै उपजाइयै ॥ ਅਧਿਕ ਬਲੀ ਸੋ ਹ੍ਵੈ ਹੈ; ਸਭ ਜਗ ਜਾਨਿਯੈ ॥ अधिक बली सो ह्वै है; सभ जग जानियै ॥ ਹੋ ਤਾ ਕੇ ਡੀਲ ਸਮਾਨ; ਨ ਔਰ ਬਖਾਨਿਯੈ ॥੪॥ हो ता के डील समान; न और बखानियै ॥४॥ ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ ਫੌਜਦਾਰ ਇਕ ਸਹਿਚਰੀ; ਤਾ ਕੇ ਦਈ ਪਠਾਇ ॥ फौजदार इक सहिचरी; ता के दई पठाइ ॥ ਨਿਸਾ ਕਰੀ ਧਨੁ ਦੇ ਘਨੋ; ਭੇਦ ਸਕਲ ਸਮੁਝਾਇ ॥੫॥ निसा करी धनु दे घनो; भेद सकल समुझाइ ॥५॥ ਅੜਿਲ ॥ अड़िल ॥ ਸੁਨਤ ਸਹਚਰੀ ਬਚਨ; ਤਹਾਂ ਕੌ ਜਾਤ ਭੀ ॥ सुनत सहचरी बचन; तहां कौ जात भी ॥ ਭਾਂਤਿ ਭਾਂਤਿ ਸੋ ਤਾਹਿ; ਤਰੁਨਿ ਸਮੁਝਾਤ ਭੀ ॥ भांति भांति सो ताहि; तरुनि समुझात भी ॥ ਪਲਟਿ ਪਿਯਹਿ ਇਹ ਭਾਤ; ਕਹਿਯੋ ਸਮਝਾਇ ਕੈ ॥ पलटि पियहि इह भात; कहियो समझाइ कै ॥ ਹੋ ਮਿਲਿ ਹੈ ਤੁਮ ਸੌ ਆਜੁ; ਸੁ ਰਾਤੀ ਆਇ ਕੈ ॥੬॥ हो मिलि है तुम सौ आजु; सु राती आइ कै ॥६॥ ਫੌਜਦਾਰ ਪਰ ਨਾਰਿ ਵਹੈ ਅਟਕਤ ਭਈ ॥ फौजदार पर नारि वहै अटकत भई ॥ ਅਰਧ ਰਾਤ੍ਰਿ ਤਿਹ ਤੀਰ ਮਿਲਨ ਕੇ ਹਿਤ ਗਈ ॥ अरध रात्रि तिह तीर मिलन के हित गई ॥ ਫੂਲ ਪਾਨ ਮਦ ਪਾਨ; ਸੇਜ ਸੁਭ ਕੌ ਰਚਿਯੋ ॥ फूल पान मद पान; सेज सुभ कौ रचियो ॥ ਹੋ ਭਜੀ ਸਿਗਰ ਨਿਸੁ ਤ੍ਰਿਯਾ; ਸੁਰਤਿ ਐਸੀ ਮਚਿਯੋ ॥੭॥ हो भजी सिगर निसु त्रिया; सुरति ऐसी मचियो ॥७॥ ਨਿਸੁ ਸਿਗਰੀ ਕੋ ਕੇਲ; ਤਰੁਨਿ ਦ੍ਰਿੜ ਪਾਇ ਕੈ ॥ निसु सिगरी को केल; तरुनि द्रिड़ पाइ कै ॥ ਬਿਨੁ ਦਾਮਨ ਕੇ ਦਏ; ਰਹੀ ਉਰਝਾਇ ਕੈ ॥ बिनु दामन के दए; रही उरझाइ कै ॥ ਕਹਿਯੋ ਬਿਹਸਿ, ਪਿਯ! ਮੈ; ਇਕ ਚਰਿਤ ਦਿਖਾਇ ਹੌ ॥ कहियो बिहसि, पिय! मै; इक चरित दिखाइ हौ ॥ ਹੋ ਨਿਜੁ ਨਾਇਕ ਕੌ ਮਾਰਿ; ਤਿਹਾਰੇ ਆਇ ਹੌ ॥੮॥ हो निजु नाइक कौ मारि; तिहारे आइ हौ ॥८॥ ਦੁਹੂੰ ਹਾਥ ਦ੍ਰਿੜ ਬਦਨ; ਧਰਤ ਭੀ ਜਾਇ ਕੈ ॥ दुहूं हाथ द्रिड़ बदन; धरत भी जाइ कै ॥ ਬਾਇ ਭਈ ਮੁਰਰਾਯੌ; ਦਈ ਉਡਾਇ ਕੈ ॥ बाइ भई मुररायौ; दई उडाइ कै ॥ ਮੂੰਦਿ ਮੂੰਦਿ ਮੁਖ ਰਖਤ; ਕਹਾਊਂ ਕਰਤ ਹੈ ॥ मूंदि मूंदि मुख रखत; कहाऊं करत है ॥ ਹੋ ਦੇਖਹੁ ਲੋਗ ਸਭਾਇ! ਪਿਯਾ ਮੁਰ ਮਰਤ ਹੈ ॥੯॥ हो देखहु लोग सभाइ! पिया मुर मरत है ॥९॥ ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ ਜ੍ਯੋਂ ਉਹ ਚਹਤ ਕਿ ਹਾਇ ਪੁਕਾਰੈ ॥ ज्यों उह चहत कि हाइ पुकारै ॥ ਮੋਰਿ ਆਨਿ ਕੋਊ ਪ੍ਰਾਨ ਉਬਾਰੈ ॥ मोरि आनि कोऊ प्रान उबारै ॥ ਤ੍ਯੋਂ ਤ੍ਰਿਯ ਮੂੰਦਿ ਮੂੰਦਿ ਮੁਖ ਲੇਈ ॥ त्यों त्रिय मूंदि मूंदि मुख लेई ॥ ਨਿਕਸ ਨ ਸ੍ਵਾਸਨ ਬਾਹਰ ਦੇਈ ॥੧੦॥ निकस न स्वासन बाहर देई ॥१०॥ ਅੜਿਲ ॥ अड़िल ॥ ਸ੍ਵਾਸਾਕੁਲ ਹ੍ਵੈ ਭੂਮਿ; ਮੁਰਛਨਾ ਹ੍ਵੈ ਗਿਰਿਯੋ ॥ स्वासाकुल ह्वै भूमि; मुरछना ह्वै गिरियो ॥ ਗ੍ਰਾਮ ਬਾਸਿਯਨ ਆਨਿ; ਧਰਿਯੋ ਆਂਖਿਨ ਹਿਰਿਯੋ ॥ ग्राम बासियन आनि; धरियो आंखिन हिरियो ॥ ਜਿਯਤ ਕਛੂ ਤ੍ਰਿਯ ਜਾਨਿ; ਗਈ ਲਪਟਾਇ ਕੈ ॥ जियत कछू त्रिय जानि; गई लपटाइ कै ॥ ਹੋ ਮਲਿ ਦਲ ਚੂਤ੍ਰਨ ਸੌ; ਪਿਯ ਦਯੋ ਖਪਾਇ ਕੈ ॥੧੧॥ हो मलि दल चूत्रन सौ; पिय दयो खपाइ कै ॥११॥ ਅਰਧ ਦੁਪਹਰੀ ਜਿਨ; ਕਰ ਪਿਯਹਿ ਸੰਘਾਰਿਯੋ ॥ अरध दुपहरी जिन; कर पियहि संघारियो ॥ ਗ੍ਰਾਮ ਬਾਸਿਯਨ ਠਾਢੇ; ਚਰਿਤ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ॥ ग्राम बासियन ठाढे; चरित निहारियो ॥ ਮੂੰਦਿ ਮੂੰਦਿ ਮੁਖ ਨਾਕ; ਹਹਾ ਕਹਿ ਕੈ ਰਹੀ ॥ मूंदि मूंदि मुख नाक; हहा कहि कै रही ॥ ਹੋ ਬਾਤ ਰੋਗ ਪਤਿ ਮਰੇ; ਨ ਬੈਦ ਮਿਲ੍ਯੋ ਦਈ ॥੧੨॥ हो बात रोग पति मरे; न बैद मिल्यो दई ॥१२॥ |
Dasam Granth |