ਦਸਮ ਗਰੰਥ । दसम ग्रंथ । |
Page 911 ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ ਸੁਤ ਬਾਲਕ ਤਰੁਨੀ ਤ੍ਰਿਯਾ; ਤੈ ਤ੍ਯਾਗਤ ਸਭ ਸਾਜ ॥ सुत बालक तरुनी त्रिया; तै त्यागत सभ साज ॥ ਸਭ ਬਿਧਿ ਕੀਯੋ ਕਸੂਤਿ ਗ੍ਰਿਹ; ਕ੍ਯੋ ਕਰਿ ਰਹਸੀ ਰਾਜ? ॥੩੪॥ सभ बिधि कीयो कसूति ग्रिह; क्यो करि रहसी राज? ॥३४॥ ਪੂਤ ਪਰੇ ਲੋਟਤ ਧਰਨਿ; ਤ੍ਰਿਯਾ ਪਰੀ ਬਿਲਲਾਇ ॥ पूत परे लोटत धरनि; त्रिया परी बिललाइ ॥ ਬੰਧੁ ਭ੍ਰਿਤ ਰੋਦਨ ਕਰੈ; ਰਾਜ ਬੰਸ ਤੇ ਜਾਇ ॥੩੫॥ बंधु भ्रित रोदन करै; राज बंस ते जाइ ॥३५॥ ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ ਚੇਲੇ ਸਭੈ ਅਨੰਦਿਤ ਭਏ ॥ चेले सभै अनंदित भए ॥ ਦੁਰਬਲ ਹੁਤੇ ਪੁਸਟ ਹ੍ਵੈ ਗਏ ॥ दुरबल हुते पुसट ह्वै गए ॥ ਨਾਥ ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਜੋਗੀ ਕਰਿ ਲਯੈ ਹੌ ॥ नाथ न्रिपहि जोगी करि लयै हौ ॥ ਦ੍ਵਾਰ ਦ੍ਵਾਰ ਕੇ ਟੂਕ ਮੰਗੈ ਹੈ ॥੩੬॥ द्वार द्वार के टूक मंगै है ॥३६॥ ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ ਨ੍ਰਿਪ ਕਹ ਜੋਗੀ ਭੇਸ ਦੈ; ਕਬ ਹੀ ਲਿਯੈ ਹੈ ਨਾਥ ॥ न्रिप कह जोगी भेस दै; कब ही लियै है नाथ ॥ ਯੌ ਮੂਰਖ ਜਾਨੈ ਨਹੀ; ਕਹਾ ਭਈ ਤਿਹ ਸਾਥ ॥੩੭॥ यौ मूरख जानै नही; कहा भई तिह साथ ॥३७॥ ਸੁਤ ਬਾਲਕ ਤਰੁਨੀ ਤ੍ਰਿਯਾ; ਕ੍ਯੋ ਨ੍ਰਿਪ ਛਾਡਤ ਮੋਹਿ? ॥ सुत बालक तरुनी त्रिया; क्यो न्रिप छाडत मोहि? ॥ ਚੇਰੀ ਸਭ ਰੋਦਨ ਕਰੈ; ਦਯਾ ਨ ਉਪਜਤ ਤੋਹਿ? ॥੩੮॥ चेरी सभ रोदन करै; दया न उपजत तोहि? ॥३८॥ ਸੁਨੁ ਰਾਨੀ ਤੋ ਸੋ ਕਹੋ; ਬ੍ਰਹਮ ਗ੍ਯਾਨ ਕੋ ਭੇਦ ॥ सुनु रानी तो सो कहो; ब्रहम ग्यान को भेद ॥ ਜੁ ਕਛੁ ਸਾਸਤ੍ਰ ਸਿੰਮ੍ਰਿਤ ਕਹਤ; ਔਰ ਉਚਾਰਤ ਬੇਦ ॥੩੯॥ जु कछु सासत्र सिम्रित कहत; और उचारत बेद ॥३९॥ ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ ਸੁਤ ਹਿਤ ਕੈ ਮਾਤਾ ਦੁਲਰਾਵੈ ॥ सुत हित कै माता दुलरावै ॥ ਕਾਲ ਮੂਡ ਪਰ ਦਾਂਤ ਬਜਾਵੈ ॥ काल मूड पर दांत बजावै ॥ ਵੁਹ ਨਿਤ ਲਖੇ ਪੂਤ ਬਢਿ ਜਾਵਤ ॥ वुह नित लखे पूत बढि जावत ॥ ਲੈਨ ਨ ਮੂੜ ਕਾਲ ਨਿਜਕਾਵਤ ॥੪੦॥ लैन न मूड़ काल निजकावत ॥४०॥ ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ ਕੋ ਮਾਤਾ ਬਨਿਤਾ ਸੁਤਾ? ਪਾਚ ਤਤ ਕੀ ਦੇਹ ॥ को माता बनिता सुता? पाच तत की देह ॥ ਦਿਵਸ ਚਾਰ ਕੋ ਪੇਖਨੋ; ਅੰਤ ਖੇਹ ਕੀ ਖੇਹ ॥੪੧॥ दिवस चार को पेखनो; अंत खेह की खेह ॥४१॥ ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ ਪ੍ਰਾਨੀ ਜਨਮ ਪ੍ਰਥਮ ਜਬ ਆਵੈ ॥ प्रानी जनम प्रथम जब आवै ॥ ਬਾਲਾਪਨ ਮੈ ਜਨਮੁ ਗਵਾਵੈ ॥ बालापन मै जनमु गवावै ॥ ਤਰੁਨਾਪਨ ਬਿਖਿਯਨ ਕੈ ਕੀਨੋ ॥ तरुनापन बिखियन कै कीनो ॥ ਕਬਹੁ ਨ ਬ੍ਰਹਮ ਤਤੁ ਕੋ ਚੀਨੋ ॥੪੨॥ कबहु न ब्रहम ततु को चीनो ॥४२॥ ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ ਬਿਰਧ ਭਏ ਤਨੁ ਕਾਪਈ; ਨਾਮੁ ਨ ਜਪਿਯੋ ਜਾਇ ॥ बिरध भए तनु कापई; नामु न जपियो जाइ ॥ ਬਿਨਾ ਭਜਨ ਭਗਵਾਨ ਕੇ; ਪਾਪ ਗ੍ਰਿਹਤ ਤਨ ਆਇ ॥੪੩॥ बिना भजन भगवान के; पाप ग्रिहत तन आइ ॥४३॥ ਮਿਰਤੁ ਲੋਕ ਮੈ ਆਇ ਕੈ; ਬਾਲ ਬ੍ਰਿਧ ਕੋਊ ਹੋਇ ॥ मिरतु लोक मै आइ कै; बाल ब्रिध कोऊ होइ ॥ ਊਚ ਨੀਚ ਰਾਜਾ ਪ੍ਰਜਾ; ਜਿਯਤ ਨ ਰਹਸੀ ਕੋਇ ॥੪੪॥ ऊच नीच राजा प्रजा; जियत न रहसी कोइ ॥४४॥ ਰਾਨੀ ਐਸੇ ਬਚਨ ਸੁਨਿ; ਭੂਮਿ ਪਰੀ ਮੁਰਛਾਇ ॥ रानी ऐसे बचन सुनि; भूमि परी मुरछाइ ॥ ਪੋਸਤਿਯਾ ਕੀ ਨੀਦ ਜ੍ਯੋਂ; ਸੋਇ ਨ ਸੋਯੋ ਜਾਇ ॥੪੫॥ पोसतिया की नीद ज्यों; सोइ न सोयो जाइ ॥४५॥ ਜੋ ਉਪਜਿਯੋ ਸੋ ਬਿਨਸਿ ਹੈ; ਜਗ ਰਹਿਬੋ ਦਿਨ ਚਾਰਿ ॥ जो उपजियो सो बिनसि है; जग रहिबो दिन चारि ॥ ਸੁਤ ਬਨਿਤਾ ਦਾਸੀ ਕਹਾ? ਦੇਖਹੁ ਤਤੁ ਬੀਚਾਰਿ ॥੪੬॥ सुत बनिता दासी कहा? देखहु ततु बीचारि ॥४६॥ ਛੰਦ ॥ छंद ॥ ਪਤਿ ਪੂਤਨ ਤੇ ਰਹੈ; ਬਿਜੈ ਪੂਤਨ ਤੇ ਪੈਯੈ ॥ पति पूतन ते रहै; बिजै पूतन ते पैयै ॥ ਦਿਰਬੁ ਕਪੂਤਨ ਜਾਇ; ਰਾਜ ਸਪੂਤਨੁ ਬਹੁਰੈਯੈ ॥ दिरबु कपूतन जाइ; राज सपूतनु बहुरैयै ॥ ਪਿੰਡ ਪੁਤ੍ਰ ਹੀ ਦੇਹਿ; ਪ੍ਰੀਤਿ ਪੂਤੋ ਉਪਜਾਵਹਿ ॥ पिंड पुत्र ही देहि; प्रीति पूतो उपजावहि ॥ ਬਹੁਤ ਦਿਨਨ ਕੋ ਬੈਰ; ਗਯੋ ਪੂਤੈ ਬਹੁਰਾਵਹਿ ॥ बहुत दिनन को बैर; गयो पूतै बहुरावहि ॥ ਜੋ ਪੂਤਨ ਕੌ ਛਾਡਿ; ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਤਪਸ੍ਯਾ ਕੋ ਜਾਵੈ ॥ जो पूतन कौ छाडि; न्रिपति तपस्या को जावै ॥ ਪਰੈ ਨਰਕ ਸੋ ਜਾਇ; ਅਧਿਕ ਤਨ ਮੈ ਦੁਖ ਪਾਵੈ ॥੪੭॥ परै नरक सो जाइ; अधिक तन मै दुख पावै ॥४७॥ |
Dasam Granth |