ਦਸਮ ਗਰੰਥ । दसम ग्रंथ । |
 |
 |
 |
 |
 |
ਦਸਮ ਗਰੰਥ । दसम ग्रंथ । |
|
|
|
|
|
Page 164 ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥ तोटक छंद ॥ ਘਟਿ ਏਕ ਬਿਖੈ ਰਿਪੁ ਚੇਤ ਭਯੋ ॥ घटि एक बिखै रिपु चेत भयो ॥ ਧਨੁ ਬਾਣ ਬਲੀ ਪੁਨਿ ਪਾਣਿ ਲਯੋ ॥ धनु बाण बली पुनि पाणि लयो ॥ ਕਰਿ ਕੋਪ ਕਵੰਡ ਕਰੇ ਕਰਖ੍ਯੰ ॥ करि कोप कवंड करे करख्यं ॥ ਸਰ ਧਾਰ ਬਲੀ ਘਨ ਜਿਯੋ ਬਰਖ੍ਯੋ ॥੩੮॥ सर धार बली घन जियो बरख्यो ॥३८॥ ਕਰਿ ਕੋਪ ਬਲੀ ਬਰਖ੍ਯੋ ਬਿਸਖੰ ॥ करि कोप बली बरख्यो बिसखं ॥ ਇਹ ਓਰ ਲਗੈ ਨਿਸਰੇ ਦੁਸਰੰ ॥ इह ओर लगै निसरे दुसरं ॥ ਤਬ ਕੋਪ ਕਰੰ ਸਿਵ ਸੂਲ ਲੀਯੋ ॥ तब कोप करं सिव सूल लीयो ॥ ਅਰਿ ਕੋ ਸਿਰੁ ਕਾਟਿ ਦੁਖੰਡ ਕੀਯੋ ॥੩੯॥ अरि को सिरु काटि दुखंड कीयो ॥३९॥ ਇਤਿ ਸ੍ਰੀ ਬਚਿਤ੍ਰ ਨਾਟਕੇ ਪਿਨਾਕਿ ਪ੍ਰਬੰਧਹਿ ਅੰਧਕ ਬਧਹਿ ਰੁਦ੍ਰੋਸਤਤਿ ਧਯਾਇ ਸਮਾਪਤਮ ਸਤੁ ਸੁਭਮ ਸਤੁ ॥੧੦॥ इति स्री बचित्र नाटके पिनाकि प्रबंधहि अंधक बधहि रुद्रोसतति धयाइ समापतम सतु सुभम सतु ॥१०॥ ਅਥ ਗਉਰ ਬਧਹ ਕਥਨੰ ॥ अथ गउर बधह कथनं ॥ ਸ੍ਰੀ ਭਗਉਤੀ ਜੀ ਸਹਾਇ ॥ स्री भगउती जी सहाइ ॥ ਤੋਟਕ ਛੰਦ ॥ तोटक छंद ॥ ਸੁਰ ਰਾਜ ਪ੍ਰਸੰਨਿ ਭਏ ਤਬ ਹੀ ॥ सुर राज प्रसंनि भए तब ही ॥ ਅਰਿ ਅੰਧਕ ਨਾਸ ਸੁਨਿਯੋ ਜਬ ਹੀ ॥ अरि अंधक नास सुनियो जब ही ॥ ਇਮ ਕੈ ਦਿਨ ਕੇਤਕ ਬੀਤ ਗਏ ॥ इम कै दिन केतक बीत गए ॥ ਸਿਵ ਧਾਮਿ ਸਤਕ੍ਰਿਤ ਜਾਤ ਭਏ ॥੧॥ सिव धामि सतक्रित जात भए ॥१॥ ਤਬ ਰੁਦ੍ਰ ਭਯਾਨਕ ਰੂਪ ਧਰਿਯੋ ॥ तब रुद्र भयानक रूप धरियो ॥ ਹਰਿ ਹੇਰਿ ਹਰੰ ਹਥਿਯਾਰ ਹਰਿਯੋ ॥ हरि हेरि हरं हथियार हरियो ॥ ਤਬ ਹੀ ਸਿਵ ਕੋਪ ਅਖੰਡ ਕੀਯੋ ॥ तब ही सिव कोप अखंड कीयो ॥ ਇਕ ਜਨਮ ਅੰਗਾਰ ਅਪਾਰ ਲੀਯੋ ॥੨॥ इक जनम अंगार अपार लीयो ॥२॥ ਤਿਹ ਤੇਜ ਜਰੇ ਜਗ ਜੀਵ ਸਬੈ ॥ तिह तेज जरे जग जीव सबै ॥ ਤਿਹ ਡਾਰ ਦਯੋ ਮਧਿ ਸਿੰਧੁ ਤਬੈ ॥ तिह डार दयो मधि सिंधु तबै ॥ ਸੋਊ ਡਾਰ ਦਯੋ ਸਿੰਧੁ ਮਹਿ ਨ ਗਯੋ ॥ सोऊ डार दयो सिंधु महि न गयो ॥ ਤਿਹ ਆਨਿ ਜਲੰਧਰ ਰੂਪ ਲਯੋ ॥੩॥ तिह आनि जलंधर रूप लयो ॥३॥ ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ ਇਹ ਬਿਧਿ ਭਯੋ ਅਸੁਰ ਬਲਵਾਨਾ ॥ इह बिधि भयो असुर बलवाना ॥ ਲਯੋ ਕੁਬੇਰ ਕੋ ਲੂਟ ਖਜਾਨਾ ॥ लयो कुबेर को लूट खजाना ॥ ਪਕਰ ਸਮਸ ਤੇ ਬ੍ਰਹਮੁ ਰੁਵਾਯੋ ॥ पकर समस ते ब्रहमु रुवायो ॥ ਇੰਦ੍ਰ ਜੀਤਿ ਸਿਰ ਛਤ੍ਰ ਢੁਰਾਯੋ ॥੪॥ इंद्र जीति सिर छत्र ढुरायो ॥४॥ ਜੀਤਿ ਦੇਵਤਾ ਪਾਇ ਲਗਾਏ ॥ जीति देवता पाइ लगाए ॥ ਰੁਦ੍ਰ ਬਿਸਨੁ ਨਿਜ ਪੁਰੀ ਬਸਾਏ ॥ रुद्र बिसनु निज पुरी बसाए ॥ ਚਉਦਹ ਰਤਨ ਆਨਿ ਰਾਖੇ ਗ੍ਰਿਹ ॥ चउदह रतन आनि राखे ग्रिह ॥ ਜਹਾ ਤਹਾ ਬੈਠਾਏ ਨਵ ਗ੍ਰਹ ॥੫॥ जहा तहा बैठाए नव ग्रह ॥५॥ ਦੋਹਰਾ ॥ दोहरा ॥ ਜੀਤਿ ਬਸਾਏ ਨਿਜ ਪੁਰੀ; ਅਸੁਰ ਸਕਲ ਅਸੁਰਾਰ ॥ जीति बसाए निज पुरी; असुर सकल असुरार ॥ ਪੂਜਾ ਕਰੀ ਮਹੇਸ ਕੀ; ਗਿਰਿ ਕੈਲਾਸ ਮਧਾਰ ॥੬॥ पूजा करी महेस की; गिरि कैलास मधार ॥६॥ ਚੌਪਈ ॥ चौपई ॥ ਧ੍ਯਾਨ ਬਿਧਾਨ ਕਰੇ ਬਹੁ ਭਾਤਾ ॥ ध्यान बिधान करे बहु भाता ॥ ਸੇਵਾ ਕਰੀ ਅਧਿਕ ਦਿਨ ਰਾਤਾ ॥ सेवा करी अधिक दिन राता ॥ ਐਸ ਭਾਂਤਿ ਤਿਹ ਕਾਲ ਬਿਤਾਯੋ ॥ ऐस भांति तिह काल बितायो ॥ ਅਬ ਪ੍ਰਸੰਗਿ ਸਿਵ ਊਪਰ ਆਯੋ ॥੭॥ अब प्रसंगि सिव ऊपर आयो ॥७॥ ਭੂਤਰਾਟ ਕੋ ਨਿਰਖਿ ਅਤੁਲ ਬਲ ॥ भूतराट को निरखि अतुल बल ॥ ਕਾਪਤ ਭਏ ਅਨਿਕ ਅਰਿ ਜਲ ਥਲ ॥ कापत भए अनिक अरि जल थल ॥ ਦਛ ਪ੍ਰਜਾਪਤਿ ਹੋਤ ਨ੍ਰਿਪਤ ਬਰ ॥ दछ प्रजापति होत न्रिपत बर ॥ ਦਸ ਸਹੰਸ੍ਰ ਦੁਹਿਤਾ ਤਾ ਕੇ ਘਰ ॥੮॥ दस सहंस्र दुहिता ता के घर ॥८॥ ਤਿਨ ਇਕ ਬਾਰ ਸੁਯੰਬਰ ਕੀਯਾ ॥ तिन इक बार सुय्मबर कीया ॥ ਦਸ ਸਹੰਸ੍ਰ ਦੁਹਿਤਾਇਸ ਦੀਯਾ ॥ दस सहंस्र दुहिताइस दीया ॥ ਜੋ ਬਰੁ ਰੁਚੇ ਬਰਹੁ ਅਬ ਸੋਈ ॥ जो बरु रुचे बरहु अब सोई ॥ ਊਚ ਨੀਚ ਰਾਜਾ ਹੋਇ ਕੋਈ ॥੯॥ ऊच नीच राजा होइ कोई ॥९॥ ਜੋ ਜੋ ਜਿਸੈ ਰੁਚਾ ਤਿਨਿ ਬਰਾ ॥ जो जो जिसै रुचा तिनि बरा ॥ ਸਬ ਪ੍ਰਸੰਗ ਨਹੀ ਜਾਤ ਉਚਰਾ ॥ सब प्रसंग नही जात उचरा ॥ ਜੋ ਬਿਰਤਾਤ ਕਹਿ ਛੋਰਿ ਸੁਨਾਊ ॥ जो बिरतात कहि छोरि सुनाऊ ॥ ਕਥਾ ਬ੍ਰਿਧਿ ਤੇ ਅਧਿਕ ਡਰਾਊ ॥੧੦॥ कथा ब्रिधि ते अधिक डराऊ ॥१०॥ ਚਾਰ ਸੁਤਾ ਕਸਪ ਕਹ ਦੀਨੀ ॥ चार सुता कसप कह दीनी ॥ ਕੇਤਕ ਬ੍ਯਾਹ ਚੰਦ੍ਰਮਾ ਲੀਨੀ ॥ केतक ब्याह चंद्रमा लीनी ॥ ਕੇਤਕ ਗਈ ਅਉਰ ਦੇਸਨ ਮਹਿ ॥ केतक गई अउर देसन महि ॥ ਬਰਿਯੋ ਗਉਰਜਾ ਏਕ ਰੁਦ੍ਰ ਕਹਿ ॥੧੧॥ बरियो गउरजा एक रुद्र कहि ॥११॥ |
|
|
|
|
Dasam Granth |