ਦਸਮ ਗਰੰਥ । दसम ग्रंथ ।

Page 915

ਕਬਿਤੁ ॥

कबितु ॥

ਲਾਂਬੀ ਲਾਂਬੀ ਸਾਲ ਜਹਾਂ ਊਚੇ ਬਟ ਤਾਲ ਤਹਾਂ; ਐਸੀ ਠੌਰ ਤਪ ਕੋ ਪਧਾਰੈ, ਐਸੋ ਕੌਨ ਹੈ? ॥

लांबी लांबी साल जहां ऊचे बट ताल तहां; ऐसी ठौर तप को पधारै, ऐसो कौन है? ॥

ਜਾ ਕੀ ਪ੍ਰਭਾ ਦੇਖਿ, ਪ੍ਰਭਾ ਖਾਂਡਵ ਕੀ ਫੀਕੀ ਲਾਗੈ; ਨੰਦਨ ਨਿਹਾਰਿ ਬਨ ਐਸੋ ਭਜੈ ਮੌਨ ਹੈ ॥

जा की प्रभा देखि, प्रभा खांडव की फीकी लागै; नंदन निहारि बन ऐसो भजै मौन है ॥

ਤਾਰਨ ਕੀ ਕਹਾਂ ਨੈਕੁ, ਨਭ ਨ ਨਿਹਾਰਿਯੋ ਜਾਇ; ਸੂਰਜ ਕੀ ਜੋਤਿ ਤਹਾਂ ਚੰਦ੍ਰ ਕੀ ਨ ਜੌਨ ਹੈ ॥

तारन की कहां नैकु, नभ न निहारियो जाइ; सूरज की जोति तहां चंद्र की न जौन है ॥

ਦੇਵ ਨ ਨਿਹਾਰਿਯੋ, ਦੈਤ ਕੋਊ ਨ ਬਿਹਾਰਿਯੋ; ਜਹਾ ਪੰਛੀ ਕੀ ਨ ਗੰਮ੍ਯ, ਤਹਾ ਚੀਟੀ ਕੋ ਨ ਗੌਨ ਹੈ ॥੭੯॥

देव न निहारियो, दैत कोऊ न बिहारियो; जहा पंछी की न गम्य, तहा चीटी को न गौन है ॥७९॥

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

ਜਬ ਐਸੇ ਬਨ ਮੈ ਦੋਊ ਗਏ ॥

जब ऐसे बन मै दोऊ गए ॥

ਹੇਰਤ ਤਵਨ ਮਹਲ ਕੋ ਭਏ ॥

हेरत तवन महल को भए ॥

ਤੁਰਤੁ ਤਾਹਿ ਨ੍ਰਿਪ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥

तुरतु ताहि न्रिप बचन सुनायो ॥

ਤਪ ਕੋ ਭਲੇ ਠੌਰ ਹਮ ਪਾਯੋ ॥੮੦॥

तप को भले ठौर हम पायो ॥८०॥

ਰਾਨੀ ਬਾਚ ॥

रानी बाच ॥

ਯਾ ਮੈ ਬੈਠਿ ਤਪਸ੍ਯਾ ਕਰਿ ਹੈ ॥

या मै बैठि तपस्या करि है ॥

ਰਾਮ ਰਾਮ ਮੁਖ ਤੇ ਉਚਰਿ ਹੈ ॥

राम राम मुख ते उचरि है ॥

ਯਾ ਘਰ ਮੈ ਦਿਨ ਕਿਤਕ ਬਿਤੈ ਹੈ ॥

या घर मै दिन कितक बितै है ॥

ਭਸਮੀ ਭੂਤ ਪਾਪ ਸਭ ਕੈ ਹੈ ॥੮੧॥

भसमी भूत पाप सभ कै है ॥८१॥

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

ਰਾਨੀ ਜਾਹਿ ਬੁਲਾਇ ਕੈ; ਭੇਦ ਕਹਿਯੋ ਸਮਝਾਇ ॥

रानी जाहि बुलाइ कै; भेद कहियो समझाइ ॥

ਵਹੈ ਪੁਰਖ ਜੁਗਿਯਾ ਬਨ੍ਯੋ; ਨ੍ਰਿਪਹਿ ਮਿਲਤ ਭਯੋ ਆਇ ॥੮੨॥

वहै पुरख जुगिया बन्यो; न्रिपहि मिलत भयो आइ ॥८२॥

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

ਨ੍ਰਿਪ ਕੋ ਤ੍ਰਿਯਹਿ ਕਹਿਯੋ ਸਮੁਝਾਈ ॥

न्रिप को त्रियहि कहियो समुझाई ॥

ਜੋਗੀ ਵਹੈ ਪਹੂੰਚ੍ਯੋ ਆਈ ॥

जोगी वहै पहूंच्यो आई ॥

ਮਰਤ ਬਚਨ ਮੋ ਸੋ ਤਿਨ ਕਹਿਯੋ ॥

मरत बचन मो सो तिन कहियो ॥

ਸੋ ਮੈ ਆਜੁ ਸਾਚੁ ਕਰਿ ਲਹਿਯੋ ॥੮੩॥

सो मै आजु साचु करि लहियो ॥८३॥

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

ਉਠਿ ਰਾਜਾ ਪਾਇਨ ਪਰਿਯੋ; ਤਾ ਕਹ ਗੁਰੂ ਪਛਾਨਿ ॥

उठि राजा पाइन परियो; ता कह गुरू पछानि ॥

ਬੈਠਿ ਗੋਸਟਿ ਦੋਨੋ ਕਰੀ; ਸੋ ਮੈ ਕਹਤ ਬਖਾਨਿ ॥੮੪॥

बैठि गोसटि दोनो करी; सो मै कहत बखानि ॥८४॥

ਜੋਗੀ ਬਾਚ ॥

जोगी बाच ॥

ਨ੍ਹਾਇ ਨਦੀ ਸੋ, ਜੋ ਨ੍ਰਿਪਤਿ; ਬੈਠਹੁਗੇ ਹ੍ਯਾ ਆਇ ॥

न्हाइ नदी सो, जो न्रिपति; बैठहुगे ह्या आइ ॥

ਤਬ ਤੁਮ ਸੈ ਮੈ ਭਾਖਿਹੋ; ਬ੍ਰਹਮ ਬਾਦਿ ਸਮੁਝਾਇ ॥੮੫॥

तब तुम सै मै भाखिहो; ब्रहम बादि समुझाइ ॥८५॥

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

ਐਸੇ ਜਤਨ ਨ੍ਰਿਪਤਿ ਕੋ ਟਾਰਿਯੋ ॥

ऐसे जतन न्रिपति को टारियो ॥

ਛਾਤ ਬਿਖੈ ਇਕ ਨਰ ਪੈਠਾਰਿਯੋ ॥

छात बिखै इक नर पैठारियो ॥

ਸਾਧੁ ਸਾਧੁ ਇਹ ਬਚ ਸੁਨਿ ਕਹਿਯਹੁ ॥

साधु साधु इह बच सुनि कहियहु ॥

ਤੀਨ ਬਾਰ ਕਹਿ ਕੈ ਚੁਪ ਰਹਿਯਹੁ ॥੮੬॥

तीन बार कहि कै चुप रहियहु ॥८६॥

ਨ੍ਹਾਇ ਧੋਇ ਰਾਜਾ ਜਬ ਆਯੋ ॥

न्हाइ धोइ राजा जब आयो ॥

ਤਬ ਤਿਹ ਨਰ ਯੌ ਬਚਨ ਸੁਨਾਯੋ ॥

तब तिह नर यौ बचन सुनायो ॥

ਸੁਨੁ ਨ੍ਰਿਪ! ਜਬ ਮਾਟੀ ਮੈ ਲਈ ॥

सुनु न्रिप! जब माटी मै लई ॥

ਧਰਮ ਰਾਜ ਆਗ੍ਯਾ ਮੁਹਿ ਦਈ ॥੮੭॥

धरम राज आग्या मुहि दई ॥८७॥

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

ਤੈ ਰਾਜਾ ਕੋ ਤੀਰ ਤਜਿ; ਕ੍ਯੋਂ ਆਯੋ ਇਹ ਠੌਰ? ॥

तै राजा को तीर तजि; क्यों आयो इह ठौर? ॥

ਮੋ ਸੌ ਬ੍ਰਿਥਾ ਬਖਾਨਿਯੈ; ਸੁਨੁ ਜੋਗਿਨ ਸਿਰਮੌਰ! ॥੮੮॥

मो सौ ब्रिथा बखानियै; सुनु जोगिन सिरमौर! ॥८८॥

ਚੌਪਈ ॥

चौपई ॥

ਧਰਮ ਰਾਜ ਮੁਹਿ ਬਚਨ ਉਚਾਰੇ ॥

धरम राज मुहि बचन उचारे ॥

ਸੁ ਹੌ ਕਹਤ ਹੌ ਤੀਰ ਤਿਹਾਰੇ ॥

सु हौ कहत हौ तीर तिहारे ॥

ਮੋਰੀ ਕਹੀ ਰਾਵ ਸੌ ਕਹਿਯਹੁ ॥

मोरी कही राव सौ कहियहु ॥

ਨਾਤਰ ਭ੍ਰਮਤ ਨਰਕ ਮਹਿ ਰਹਿਯਹੁ ॥੮੯॥

नातर भ्रमत नरक महि रहियहु ॥८९॥

ਜੈਸੋ ਕੋਟਿ ਜਗ੍ਯ ਤਪੁ ਕੀਨੋ ॥

जैसो कोटि जग्य तपु कीनो ॥

ਤੈਸੋ ਸਾਚ ਨ੍ਯਾਇ ਕਰਿ ਦੀਨੋ ॥

तैसो साच न्याइ करि दीनो ॥

ਨ੍ਯਾਇ ਸਾਸਤ੍ਰ ਲੈ ਰਾਜ ਕਮਾਵੈ ॥

न्याइ सासत्र लै राज कमावै ॥

ਤਾ ਕੇ ਨਿਕਟ ਕਾਲ ਨਹੀ ਆਵੈ ॥੯੦॥

ता के निकट काल नही आवै ॥९०॥

ਦੋਹਰਾ ॥

दोहरा ॥

ਜੋ ਨ੍ਰਿਪ ਨ੍ਯਾਇ ਕਰੈ ਨਹੀ; ਬੋਲਤ ਝੂਠ ਬਨਾਇ ॥

जो न्रिप न्याइ करै नही; बोलत झूठ बनाइ ॥

ਰਾਜ ਤ੍ਯਾਗ ਤਪਸ੍ਯਾ ਕਰੈ; ਪਰੈ ਨਰਕ ਮਹਿ ਜਾਇ ॥੯੧॥

राज त्याग तपस्या करै; परै नरक महि जाइ ॥९१॥

ਬ੍ਰਿਧ ਮਾਤਾ ਅਰੁ ਤਾਤ ਕੀ; ਸੇਵਾ ਕਰਿਯੋ ਨਿਤ ॥

ब्रिध माता अरु तात की; सेवा करियो नित ॥

ਤ੍ਯਾਗ ਨ ਬਨ ਕੋ ਜਾਇਯੈ; ਯਹੈ ਧਰਮੁ ਸੁਨੁ ਮਿਤ! ॥੯੨॥

त्याग न बन को जाइयै; यहै धरमु सुनु मित! ॥९२॥

ਜੌ ਹੌ ਜੋਗੀ ਵਹੈ ਹੌ; ਪਠੈ ਦਯੋ ਧ੍ਰਮਰਾਇ ॥

जौ हौ जोगी वहै हौ; पठै दयो ध्रमराइ ॥

ਹੌਂ ਈਹਾ ਬੋਲੈ ਤੁਰਤੁ; ਅਪਨੋ ਰੂਪ ਛਪਾਇ ॥੯੩॥

हौं ईहा बोलै तुरतु; अपनो रूप छपाइ ॥९३॥

ਜਬ ਜੋਗੀ ਐਸੇ ਕਹਿਯੋ; ਤਾਹਿ ਭੇਦ ਸਮੁਝਾਇ ॥

जब जोगी ऐसे कहियो; ताहि भेद समुझाइ ॥

ਸਤਿ ਸਤਿ ਤਬ ਤਿਨ ਕਹਿਯੋ; ਤੀਨ ਬਾਰ ਮੁਸਕਾਇ ॥੯੪॥

सति सति तब तिन कहियो; तीन बार मुसकाइ ॥९४॥

TOP OF PAGE

Dasam Granth